ΣΥΣΤΗΜΑ ΥΔΡΟΠΟΝΙΑΣ ΜΕ AGROFLEX®
Με τον όρο υδροπονία, εννοούμε την καλλιέργεια φυτών που γίνεται σε οποιοδήποτε υπόστρωμα εκτός του εδάφους ή εδαφικών μιγμάτων.
Η τεχνική αυτή της καλλιέργειας έχει ξεκινήσει εδώ και 35 χρόνια και χρησιμοποιείται ευρέως σήμερα σε όλες τις χώρες της Βόρειας Ευρώπης ( Ολλανδία, Δανία, Αγγλία κ.α.), στις θερμοκηπιακές καλλιέργειες. Αποτελεί την πλέον εξελιγμένη τεχνολογικά μέθοδο παραγωγής νωπών προϊόντων και έχει αποκτήσει στις μέρες μας ιδιαίτερο ενδιαφέρον, καθώς ο σύγχρονος καταναλωτής στρέφεται όλο και περισσότερο στα φυσικά, μη μεταλλαγμένα τρόφιμα. Η δυνατότητα δημιουργίας των κατάλληλων συνθηκών ανάπτυξης της καλλιέργειας, ελέγχου και ρύθμισης αυτών των συνθηκών, σε συνδυασμό με τη γνώση των αναγκών της καλλιέργειας, έχουν σαν αποτέλεσμα την παραγωγή προϊόντων σταθερά αρίστης ποιότητας με ανταγωνιστικό κόστος.
Οι απαιτήσεις του σημερινού καταναλωτή για προϊόντα θερμοκηπίου είναι αυξημένες σε σύγκριση με το παρελθόν. Ο καταναλωτής ζητά σήμερα, σε προσιτές τιμές, προϊόντα με ομοιομορφία στο μέγεθος και στο χρωματισμό, με καλή οσμή, εύγευστα και σε ελκυστική συσκευασία. Από την άλλη πλευρά, ο παραγωγός θερμοκηπιακών προϊόντων, για να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της ζήτησης, πρέπει, ναι μεν να παράγει ποιοτικά προϊόντα με τρόπους φιλικούς προς το περιβάλλον, αλλά η προσπάθεια του αυτή πρέπει να οδηγεί και σε κερδοφορία την επιχείρησή του. Η αγορά λοιπόν προϊόντων θερμοκηπίου, επιβάλλει σήμερα διαδικασίες παραγωγής, που να μπορούν να εγγυηθούν υψηλή παραγωγικότητα, ανταγωνιστικό κόστος και ταυτόχρονα πιστοποιήσιμη ποιότητα, σε ότι αφορά, κυρίως, στην ασφάλεια του καταναλωτή.
Στον Ελλαδικό χώρο εκτιμάται ότι σήμερα καλλιεργούνται με το υδροπονικό σύστημα γύρω στα 1000στρ.Το μεγαλύτερο μέρος αποτελείται από κηπευτικά (75%) και το υπόλοιπο από ανθοκομικές καλλιέργειες, σε υποστρώματα πετροβάμβακα - περλίτη. Οι εκτάσεις προς το παρόν είναι περιορισμένες σε σχέση με τις λοιπές μεσογειακές χώρες, όμως έχει παρατηρηθεί σταδιακά μια αύξηση της ζήτησης προς αυτή την κατεύθυνση, για τους λόγους που προαναφέραμε.
Χρειαζόταν, όμως, να βρεθεί μια πιο αποδοτική και αποτελεσματική λύση, με σκοπό την βελτίωση των αποδόσεων, χωρίς την απαραίτητη αύξηση των στρεμματικών εκτάσεων. Την λύση στο πρόβλημα έδωσε η εταιρεία BΟΝDOFIBRA , η οποία κατασκεύασε ένα πρωτοποριακό υλικό για υπόστρωμα υδροκαλλιέργειας, το AGROFLEX®. Το υλικό αυτό κατασκευάζεται από ίνες πολυεστέρα ή πολυπροπυλενίου, οι οποίες, αφού υποστούν θερμική επεξεργασία, δίνουν ένα προϊόν το οποίο ως υπόστρωμα, αποτελεί την τελευταία λέξη της τεχνολογίας στο χώρο αυτό. Το AGROFLEX® κατόπιν πειραμάτων και εργαστηριακών ερευνών αποδείχθηκε πρωτοποριακό προϊόν.
1
· ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ
Το AGROFLEX® , σαν υλικό, είναι κατασκευασμένο από αγνές ίνες πολυεστέρα. Κατόπιν θερμικής επεξεργασίας παράγεται ένα ομοιογενές υλικό, χωρίς καμία χημική παρέμβαση. Έχει ουδέτερο PH, οι ίνες από τις οποίες είναι κατασκευασμένο δεν προκαλούν αλλεργίες, ούτε είναι καρκινογόνες. Έχει μικρό βάρος σε σχέση με τα άλλα ανταγωνιστικά προϊόντα όπως π.χ. πετροβάμβακας – περλίτης, οπότε μεταφέρεται, συσκευάζεται και τοποθετείται χωρίς κόπο από τον παραγωγό. Δεν περιέχει χημικούς παράγοντες, ( είναι χημικά αδρανές), που θα αποτελούσαν πηγή τοξικότητας για τα φυτά και είναι φυσικά φιλικό προς το περιβάλλον, σε σχέση με τα άλλα υποστρώματα και κυρίως τον πετροβάμβακα, ο οποίος κατόπιν εργαστηριακών ερευνών αποδείχθηκε ρυπογόνος προς το περιβάλλον, καθώς και μη ανακυκλώσιμος. Το AGROFLEX® έχει ανθεκτικότητα στην πίεση – θέρμανση, καθώς και αντοχή σε αντίξοες – ακραίες καιρικές συνθήκες. Το AGROFLEX® από κατασκευής του περιέχει ίνες οι οποίες από τη φύση τους είναι απαλλαγμένες από παθογόνους παράγοντες και μη φυτοτοξικές. Αυτό σημαίνει ότι το υλικό που κατασκευάζεται το AGROFLEX® είναι απαλλαγμένο από παθογόνους παράγοντες καθώς και χημικές ουσίες και σε συνδυασμό με την θερμική επεξεργασία στους 200 ºC επιτυγχάνεται η πλήρη απολύμανση του υλικού, πράγμα που παρέχει ασφάλεια για την καλλιέργεια. Επίσης πρέπει να επισημάνουμε ότι το AGROFLEX® κατά την χρήση του είναι ανακυκλώσιμο και καθόλου ρυπογόνο για το περιβάλλον σε αντιπαράθεση με τον πετροβάμβακα ο οποίος δεν ανακυκλώνεται. Λόγω του μικρού όγκου του και χαμηλού του βάρους μπορεί να εγκατασταθεί εύκολα, καθώς η τροφοδοσία διαλύματος κατά το πρώτο πότισμα είναι max : 2 ώρες. Το AGROFLEX® μπορεί μετά το τέλος της καλλιέργειας να αφυδατωθεί πλήρως, να απομακρυνθούν οι ρίζες του φυτού και να επανατοποθετηθεί χωρίς κανένα πρόβλημα. Έχει μικρό κόστος εγκατάστασης λόγω το όγκου που καταλαμβάνει, έτσι ο παραγωγός με ευκολία μπορεί να το εγκαταστήσει στην καλλιέργειά του.
· ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ
Το AGROFLEX® μπορεί να παραχθεί σε διάφορες διαστάσεις και μεγέθη, κατόπιν παραγγελίας. Έχει ολικό πορώδες 98%, έτσι δίνει την δυνατότητα στο φυτό που θα εγκατασταθεί μέσα σ’ αυτό, να αναπτύξει πλήρως και ομοιόμορφα το ριζικό του σύστημα. Το PH του υποστρώματος είναι PH : 6 που αποτελεί σοβαρό παράγοντα για την ομαλή ανάπτυξη του ριζικού συστήματος του φυτού, και σε συνδυασμό με την χαμηλή ηλεκτρική αγωγιμότητα ( 0,03 mS/cm ), δημιουργεί ένα ουδέτερο περιβάλλον, ιδανικό για να αναπτυχθεί ανεμπόδιστα το ριζικό σύστημα του φυτού. Αλλά και η δομή του υποστρώματος που αποτελείται από 100% αγνές ίνες πολυεστέρα εγγυάται για την ακρίβεια και τη σταθερότητα των συνθηκών στο περιβάλλον της ρίζας. Επίσης η χαμηλή αγωγιμότητα του υποστρώματος βοηθά στην εύκολη ρύθμιση της αγωγιμότητας του θρεπτικού διαλύματος σε περίπτωση ακατάλληλου νερού λόγω υψηλής αλατότητας.
Συμπερασματικά το AGROFLEX® σαν υπόστρωμα υδροκαλλιέργειας πετυχαίνει, έχοντας σωστή αναλογία αέρα – νερού, την απρόσκοπτη ανάπτυξη του ριζικού συστήματος του φυτού : οι ρίζες διεισδύουν χωρίς κανένα εμπόδιο μέσα στο υπόστρωμα και η χρήση θρεπτικών διαλυμάτων μέσω του υποστρώματος γίνεται χωρίς καμία δυσκολία και επειδή το υπόστρωμα είναι αδρανές, διευκολύνει το φυτό μέσω του ριζικού συστήματος στην ομαλή απορρόφηση, χωρίς φαινόμενα τοξικότητας, των θρεπτικών στοιχείων (σχ.1).
2
(σχ. 1 )
- ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ (σχ.2,3,4)
Κατόπιν πειραμάτων σε καλλιέργειες
( τομάτα – αγγούρι – μαρούλι – φασόλια ) κηπευτικών, παρατηρήθηκε η συμπεριφορά των φυτών, ο ρυθμός ανάπτυξής τους, η καρποφορία τους και η συγκομιδή σε σχέση με άλλα υποστρώματα. Τα μέχρι στιγμής αποτελέσματα είναι εξαιρετικά, αφού το ριζικό σύστημα των φυτών αναπτύχθηκε ομαλά χωρίς καμία δυσκολία. Τα φυτά εφτάσαν στο στάδιο της καρποφορίας αναπτύσσοντας πλούσιο ριζικό σύστημα εκμεταλλευόμενα όλο το υπόστρωμα και τα θρεπτικά στοιχεία που τροφοδοτήθηκαν μέσω του υποστρώματος και κατέληξαν σε πολύ υψηλά επίπεδα συγκομιδής. Συγκεκριμένα σε πειραματικό θερμοκήπιο στην Ιεράπετρα Κρήτης, ο υπεύθυνος της Μονάδας, κ. Βαρελάκης Γεώργιος χρησιμοποίησε το υπόστρωμα AGROFLEX® σε καλλιέργεια αγγουριού μίνι.
εικ.1
Η εγκατάσταση της φυτείας έγινε στις 15-10-2001,
η πορεία της φυτείας ήταν ομαλή, χωρίς προβλήματα, λαμβάνοντας υπ’ όψιν
και την υψηλή αγωγιμότητα του νερού αλλά και τις μεταβαλλόμενες περιβαλλοντολογικές συνθήκες. Το αποτέλεσμα της φυτείας, που εικονίζεται στην εικόνα ( εικ.1, 2 ), δείχνει την πλήρη εικόνα της καλλιέργειας. Και η απόδοση ανά φυτό σε σχέση με την υπόλοιπη φυτεία, (η οποία είναι φυτεμένη σε πετροβάμβακα) είναι πολύ καλή, καλύτερη από τον πετροβάμβακα ( σε kg / συγκομιζόμενο φυτό ). Παρατηρήθηκε επίσης ότι το υπόστρωμα βοηθά το φυτό να αναπτύξει πλούσιο και προς όλες τις κατευθύνσεις ριζικό σύστημα με λεπτές άσπρες και πλούσιες σε ριζικά τριχίδια ρίζες, εκμεταλλευόμενες στο έπακρο τα θρεπτικά στοιχεία που τροφοδοτούνται.
3
Αναπτύχθηκε ένα ομοιόμορφο και ομοιογενές ριζικό σύστημα, το οποίο διαφέρει από τ’ άλλα υποστρώματα και μάλιστα στο ( σχ. 2 ) που εικονίζεται βλέπουμε ότι ο ρυθμός ανάπτυξης της ρίζας στο AGROFLEX® είναι καλύτερος από τον πετροβάμβακα. Επίσης ο βαθμός δυσκολίας κατά την ανάπτυξη της ρίζας σε σχέση με τ’ άλλα υποστρώματα είναι μικρός, όπως φαίνεται στο σχήμα 3.
Κατόπιν εργαστηριακών ερευνών και μετρήσεων στα φύλλα αλλά και στους καρπούς των συγκομιζόμενων φυτών παρατηρήθηκε ότι η απορρόφηση των θρεπτικών στοιχείων Ca, Mn, K, που είναι σημαντικά για την ομαλή καρποφορία και υψηλή απόδοση των φυτών, κυμάνθηκε σε υψηλά επίπεδα για τις καλλιέργειες όπως εικονίζεται στον πίνακα του σχ. 4. Η απορρόφηση Ca γίνεται σε θερμοκρασία 18 – 22 ºC, μέσω των λεπτών ριζικών τριχιδίων που αναπτύσσει το φυτό πλούσια μέσα στο υπόστρωμα
εικ.2.
Επίσης έχει αποδειχθεί ότι το
υπόστρωμα AGROFLEX® έχει πολύ καλή θερμοχωρητικότητα, με αποτέλεσμα να βοηθά το φυτό κάτω από κανονικές αλλά και ακραίες καταστάσεις. Έτσι η απορρόφηση των θρεπτικών στοιχείων γίνεται ομαλά κάτω από φυσιολογικές συνθήκες περιβάλλοντος. Το AGROFLEX® λόγω της σύστασής του βοηθά στην ομοιόμορφη κατανομή του θρεπτικού διαλύματος, έτσι το φυτό μπορεί να απορροφά απρόσκοπτα τα θρεπτικά στοιχεία ακόμα και σε συνθήκες στρες. Η αναλογία αέρα – νερού μέσα στο υπόστρωμα είναι τέτοια, ώστε η ρίζα του φυτού να μην κινδυνεύει από μολύνσεις και σήψεις. Η τροφοδοσία διαλύματος καθώς και ο ρυθμός που γίνονται τα ποτίσματα εξαρτάται από την πυκνότητα του υλικού. Αυτό που συνιστάται είναι συχνά ποτίσματα με μικρή δόση διαλύματος. Στα πλαίσια των πειραματικών εφαρμογών του υποστρώματος ξεκίνησε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Βόλου, όπου εγκαταστήθηκαν δύο πειραματικά θερμοκήπια και τοποθετήθηκε το υπόστρωμα AGROFLEX® κοντα σε περλίτη και πετροβάμβακα για σύγκριση. Φυτέυτηκαν φυτά ντομάτας ποικιλία Ηλέκτρα. Η εγκατάσταση της φυτείας έγινε στις 30-11-2001 και η εικόνα των φυτών ένα μήνα περίπου μετά, δείχνει ότι τα φυτά αναπτύχθηκαν χωρίς κανένα πρόβλημα μέσα στο υλικό και μάλιστα είχαν φτάσει στο επίπεδο του πρώτου σταυρού γρηγορότερα από τ’ άλλα υποστρώματα ( περλίτη – πετροβάμβακα ). Συμπερασματικά το AGROFLEX